Ons Frisia

Van Tessel en Westfriesland tot Noord-Friesland – Cultureel & Historisch

Zuiderzeemuseum Enkhuizen

Column Alf Knutzen

Column Alf Knutzen – Is Wietolie een medisch hulpmiddel?

Wietolie is een gebleken uitkomst voor velen bij verschillende ziekten. Alleen wat is het nu precies? Is het een medicijn, plantenextract, voedingssupplement of een medisch hulpmiddel? Onze vaste columnist Alf Knutzen laat zijn licht hierover schijnen. Hieronder zijn bijdrage.

Wietolie: medicijn – plantenextract – voedingssupplement – medisch hulpmiddel???”

In Nederland kennen we feitelijk 3 groepen producten:

  1. Geneesmiddelen – deze dienen altijd een registratie te hebben, d.w.z. dat ze beoordeeld zijn door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen.
    Deze groep is in 3 categorieën onder te verdelen:
    a. Receptgeneesmiddelen. Deze worden uitsluiten via een apotheek verstrekt op recept van een arts.
    b. Zelfzorggeneesmiddelen die zonder recept verkrijgbaar zijn. Deze zijn weer onder te
  2. verdelen in echte vrij verkrijgbare (bij supermarkt, drogist, tankstations e.d.) en z.g. UA-
    middelen. Dit zijn geneesmiddelen die weliswaar zonder recept verkrijgbaar zijn, maar dan
    uitsluitend via de apotheek (voor een gerichtere controle).
  3. Waren. Alles wat niet onder als geneesmiddel wordt aangemerkt wordt gezien als een waar en valt derhalve onder de warenwet. B.v. alle voedingsmiddelen, maar ook alle als voedingssupplement te boek staande producten. En nu wordt het lastig en onbegrijpelijk, want er is ook nog een 3de groep producten.
  4. Medische hulpmiddelen (medical devices). Daaronder vallen b.v. knieprotheses, katheters, infuusproducten, injectienaalden, enz. De laatste tijd evenwel zien we ook waren (voedingssupplementen) op de markt verschijnen als medisch hulpmiddel. Hiermee kan men meestal toch een medische indicatie gebruiken (wat op voedingssupplementen absoluut verboden is), terwijl men de lange en moeilijke weg van een geneesmiddelregistratie kan omzeilen. Een registratie als medisch hulpmiddel is op zich vrij simpel en met eenminimum aan onderbouwende studies te bewerkstelligen.

Deze 3 categorieën lopen soms door elkaar. Er zijn cranberryproducten die keihard de indicatie blaasontsteking bezigen, maar het zijn geen geneesmiddelen. In dit geval is het een medisch hulpmiddel. Vaak betreft het voedingssupplementen waar eigenlijk wel een indicatie voor is, maar die niet mag worden gebezigd. Door de EFSA* zijn alle claims voor cranberry in relatie tot de blaas afgewezen, ook al is er voldoende onderbouwing. Sommige leveranciers hebben derhalve de truc uit de kast gehaald om het te registreren als medisch hulpmiddel. En dan kan er wel een claim worden vermeld. Erg verwarrend en de EFSA is er dan ook helemaal niet blij mee. Zo kan het dus zijn dat er in het schap cranberryproducten staan zonder claim en met claim. Overigens wil dan nog niet zeggen dat die met claim beter, effectiever zullen zijn. Het is m.i. vooral een marketing-item. Ook bij geneesmiddelen kom je dat tegen. Er zijn b.v. calciumproducten en ijzerproducten die als geneesmiddel zijn geregistreerd, maar ook in de handel zijn als voedingssupplement (met identieke werkzame stoffen!). Dat zo’n product een geneesmiddelstatus heeft, zegt overigens niets over een vergoeding door zorgverzekeraars.

Plantenextracten

Maar het wordt nog gekker als we kijken naar plantenextracten. Deze kom je tegen in geneesmiddelen, maar ook in voedingssupplementen, Als ze therapeutisch worden ingezet worden ze ook wel fytotherapeutica genoemd, maar wettelijk bestaat dat niet. Indien geen geneesmiddel zijn het voedingssupplementen volgens de huidige wetgeving. Er wordt wel al jaren gesproken over een aparte regeling voor traditionele geneesmiddelen (lees: plantenextracten), maar het ligt nogal complex. Een standaardprocedure zoals wordt toegepast op synthetische geneesmiddelen is doorgaans niet toepasbaar. Zo komt het dat het merendeel van de fytotherapeutica wordt verhandeld onder de vlag van voedingssupplement. Soms, zoals bij cranberry, ook wel als medisch hulpmiddel.

En zo komen we bij de vraag waar je wietolie (cannabisolie, CBD-olie) onder zou moeten laten vallen. Daarbij is er een extra complicerende factor dat het ook wordt gezien als sterk verdovend middel en het derhalve valt onder de opiumwet. Dat het bijzonder therapeutische effecten heeft, lijkt niet ter zake doende. Praktisch zou het onder de warenwet moeten vallen, maar is het wel een waar? Het heeft wel degelijk een medicinaal werkingspatroon. Gelukkig maar. Je zou het fytotherapie kunnen noemen. Maar ook plantenolie, net als b.v. zonnebloemolie of walnootolie.

Registratie als geneesmiddel onmogelijk?

Registratie als geneesmiddel lijkt een onmogelijke weg, mede omdat het niet patenteerbaar is. En je kunt het ook thuis zelf maken. De suggestie dat de farmaceutische industrie niet blij is met dit effectieve** middel is niet ondenkbeeldig. Zij zullen in ieder geval niet lobbyen om het op de markt te houden.

Een medisch hulpmiddel misschien?

Lijkt ook lastig omdat het ook als drug wordt aangemerkt. Voorlopig blijft het dus min of meer illegaal, ook al hebben heel veelmensen er baat bij. En al zou het (een beetje?) verslavend zij, wat dan nog? Er zijn tientallen geneesmiddelen die heel erg verslavend zijn en waaraan de farma miljarden verdient. Kan dan blijkbaar wel.

Meten met twee of meer maten?

Daar lijkt het wel op. De grootste zorg is natuurlijk de patiënt/gebruiker die het met succes gebruikt tegen b.v. pijn (i.p.v. opiaatachtige pijnstillers die zeer verslavend zijn). Moeten zij vanwege kortzichtige wet- en regelgeving binnenkort hun cannabisolie missen? En dan minder goed functioneren? Minder pijn hebben t.g.v. reuma, kanker e.d.? Het zou misdadig zijn om stupide regeltjes te laten prevaleren boven het welzijn van patiënten. Hopelijk realiseert men zich in Den Haag (en op lokaal bestuursniveau) dat er belangrijkere dingen zijn in dit land. Laat patiënten maar gewoon lekker hun wietolie gebruiken als ze er baat bij hebben. Gewoon vrij in de handel als voedingssupplement.

  • *EFSA: European Food Safety Authority – werkt in opdracht van de Europese Commissie.
  • **de effectiviteit valt en staat met de concentratie van de werkzame stoffen in een extract. Je kunt je voorstellen dat een thee waar het zakje even doorheen is geweest veel minder werkzame stoffen bevat dan eentje waar het zakje een kwartier in heet water heeft kunnen hangen. Zoiets geldt ook voor wietolie.

Zie ook voor informatie over wietolie (CBD-olie):
https://www.gezondheidsnet.nl/medisch/wat-is-cbd-olie

Alf Knutzen, orthomoleculair voedingsdeskundige

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *