Ons Frisia

Van Tessel en Westfriesland tot Noord-Friesland – Cultureel & Historisch

Zuiderzeemuseum Enkhuizen

Column Alf Knutzen

Column Alf Knutzen : Gif in je eten… liever niet

We krijgen tegenwoordig naar het schijnt steeds meer gif binnen via ons eten, maar ook uit de lucht. Laten we eerst even naar de lucht kijken. We ademen – een noodzakelijk iets.

Wij krijgen niet alleen zuurstof binnen

Zo krijgen we de onontbeerlijke zuurstof binnen. Maar ook steeds meer ongewenste stoffen zoals fijnstof, ozon, allerlei schadelijke stoffen door verbranding en verbrandingsmotoren, uitstoot van fabrieken, enz. Er gaat geen Journaal voorbij of er is wel aandacht voor.

Met de voeding is het al niet anders. Het ene (gif)schandaal volgt op het andere: eieren met fipronyl, aardbeien met een hele lijst van resten van bestrijdingsmiddelen, glyfosaat (Round-Up) mogelijk kankerverwekkend, bedorven vlees uit Brazilië, hepatitis E in leverworst, geknoei met paardenvlees dat voor rundvlees door moestgaan. En dan hebben we het nog niet over de grote waslijst aan mogelijk ongewenste toevoegingen in de voeding die zowaar een Europese goedkeuring hebben, zoals aspartaam (E951), mononatriumglutamaat (smaakversterker E621), diverse synthetische kleurstoffen waarvan nu bekend is dat ze hyperactiviteit kunnen veroorzaken. Genetisch gemoduleerde landbouwgewassen waarvan we niet weten wat ze op lange termijn met ons doen. En ga zo maar door.

De hoeveelheid “rommel” in de voeding lijkt alleen maar toe te nemen. En wat zeggen de “instanties die erverstand van hebben”? Dat het meestal nogal meevalt en dat het binnen de maximale normen blijft, hetgeen vaak zo is. Maar kloppen die normen wel? Bovendien worden die normen per individuele stof bepaald, maar een optelsom van de verschillende – ongewenste – stoffen die we binnenkrijgen wordt niet gemaakt. Of dat een combinatie van diverse stoffen juist problemen oplevert.

Mix kleurstoffen wel degelijk oorzaak hyperactiviteit bij kinderen

Zo heeft de Universiteit van Southampton aangetoond dat juist de mix van bepaalde synthetische kleurstoffen(de z.g. AZO-kleurstoffen) in combinatie met het conserveermiddel natriumbenzoaat (zit veel in frisdranken) bij sommige kinderen wel degelijk hyperactiviteit kan veroorzaken. Dit terwijl deze stoffen als veilig werden geachten niet bekend waren met het veroorzaken van hyperactief gedrag. Maar dat was dus als de stof individueel werd bekeken en niet in combinatie met andere stoffen. Deze bevindingen zijn door Britse FSA (Food Safety Authority) aangekaart bij de EFSA (European Food Safety Authority) met het verzoek de betreffende kleurstoffen te verbieden. Dit is niet gebeurd. Wel heeft de EFSA besloten dat op de verpakking van producten (vaak is dat snoep) moet worden vermeld dat het product kleurstoffen bevat die hyperactiviteit kunnenveroorzaken. Jammer dat zo’n verbod er niet is gekomen denkt u misschien, maar uiteindelijk zijn die AZO-kleurstoffen vrijwel geheel verdwenen uit (Europees) snoepgoed e.d., want producenten vinden het niet leuk om zo’n waarschuwing op hun product te moeten vermelden.

Aardbeien-gif-probleem

En zo komen we op het recente aardbeien-gif- probleem. Alle gevonden residuen mooi binnen de norm, maar wat doet het met ons als al die residuen bij elkaar worden opgeteld en zo in ons lichaam komen? Of in dat van een kind? Of in dat van je ongeboren kind? Vragen waarop geen antwoorden zijn omdat er simpelweg geen studies over zijn. Maar met enig gezond verstand zou je toch wel kunnen aannemen dat het niet bepaald gezond is. En of al die toxische belastingen op termijn een rol zouden kunnen spelen bij de grote stroom aan klachten als ADHD, ADD, PDD-NOS, autisme, allergieën, dyslexie/-praxie en dyscalculie en wat al niet meer? Ik kan dat niet hard maken, maar het zou me niet verbazen als er op een of andere manier een relatie is.

Lees vooral die lastige etiketten

Aan een aantal zaken is niet zoveel te doen. Je kunt niet zomaar de luchtkwaliteit verbeteren. Wel kun je meer opletten wat je gebruikt als voeding. Lees etiketten, hoewel dat best heel lastig is. Sommigen denken dan dat je dan maar beter alle E-nummers kan vermijden, maar dat is onzin. Er zijn veel E-nummers die helemaal oké zijn.
Bij voorbeeld ascorbinezuur (vit. C) als antioxidant, curcuma (geelwortel) als kleurstof. Of verdikkingsmiddelen als guargom, agar-agar, Johannes broodboompitmeel. Of citroenzuur (als zuurteregelaar). Allemaal niets mis mee. Er is een boekje (Wat zit er in uw eten?) dat het ogenschijnlijk heel goed uitlegt, maar op veel punten de plank volledig misslaat en mensen onnodig bang maakt. Daarom heeft schrijver dezes de E-nummer Check ontwikkeld – een realistisch advies omtrent E-nummers en hun mogelijke (on)veiligheid. Hierop staan de E-nummers die in feite veilig zijn, dus alleen de Oké-nummers staan vermeld.

Een bijzondere is E250 – natriumnitriet. Dit kan in de maag worden omgezet in het schadelijke natriumnitraat.
Maar het wordt wel toegepast als conserveermiddel in b.v. biologische producten als vleeswaren. En dan kun je je afvragen of een beetje natriumnitriet schadelijker is dan een voedselvergiftiging met salmonella of listeria.
Op de E-nummer Check is deze dus vanwege de afweging van risico’s als oké bestempeld.

Kortom: niet op de lijst?

Dan liever niet. En als je eens een keer een minder oké-nummer binnenkrijgt is er heus geen man overboord.

U de feestdagen in aantocht zijn kopen we vaak lekkere kant-en- klaarproducten. Handig, maar kijk toch eens naar het etiket. Zitten er veel ongewenste E-nummers in? Dan misschien beter een alternatief zoeken.
Tip: als de ingrediëntenlijst erg lang is, zitten er geheid stoffen tussen die ongewenst zijn. Als je het nauwelijk kunt lezen vanwege heel kleine lettertjes of b.v. rood op groen, geel op bruin, dan heeft de fabrikant blijkbaar iets te verbergen. Laat het dan maar staan. Biologisch is feitelijk de meest veilige en lochische keuze.

Een even simpele als effectieve vuistregel van Michael Pollan (journalist, filosoof, geeft les aan Berkely University en schrijft regelmatig voor The New York Times): Eet niets dat uw grootmoeder (of overgrootmoeder) niet als voedsel zou herkennen.
Ik wens u een smakelijke en gifvrije Kerstmaaltijd toe en een gezond 2018.

Alf Knutzen, orthomoleculair voedingsdeskundige

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *